W ostatnich latach sektor gazowy w Polsce przechodzi technologiczną rewolucję w zakresie systemów pomiarowych. Nowoczesne rozwiązania nie tylko zapewniają dokładniejsze pomiary, ale również umożliwiają zdalne monitorowanie zużycia, wykrywanie nieszczelności oraz bardziej efektywne zarządzanie siecią. W tym artykule porównujemy najnowsze technologie pomiarowe dostępne na polskim rynku.

Inteligentne liczniki gazowe (smart meters)

Inteligentne liczniki gazowe to obecnie jeden z najważniejszych trendów w modernizacji infrastruktury pomiarowej. W przeciwieństwie do tradycyjnych liczników mechanicznych, smart meters oferują szereg zaawansowanych funkcji:

• Automatyczny odczyt zużycia w czasie rzeczywistym
• Dwukierunkowa komunikacja z centrum zarządzania
• Wykrywanie nieprawidłowości i potencjalnych wycieków
• Możliwość zdalnego włączania i wyłączania dostaw gazu
• Analityka zużycia i możliwość dostosowania taryf

Na polskim rynku dostępne są obecnie inteligentne liczniki od kilku producentów. Poniżej porównanie najpopularniejszych modeli:

Producent	Model	Dokładność	Żywotność baterii	Komunikacja
Apator	smartGAS G4	±1,5%	15 lat	GSM/GPRS
Itron	Gallus Smart	±1,0%	12 lat	NB-IoT/LTE-M
Elster	BK-G4 Smart	±1,2%	10 lat	LoRaWAN
Landis+Gyr	G550	±0,8%	18 lat	GPRS/NB-IoT

Z naszych analiz wynika, że liczniki Landis+Gyr G550 oferują obecnie najwyższą dokładność i najdłuższą żywotność baterii, co przekłada się na niższe koszty eksploatacyjne. Jednakże liczniki Itron Gallus Smart wyróżniają się najnowocześniejszą technologią komunikacji, która jest bardziej odporna na zakłócenia i oferuje lepszy zasięg.

Ultradźwiękowe przepływomierze gazowe

Ultradźwiękowe przepływomierze gazowe to rewolucyjna technologia, która jest coraz częściej stosowana w sieciach dystrybucyjnych. W porównaniu do tradycyjnych przepływomierzy turbinowych czy rotorowych, przepływomierze ultradźwiękowe oferują szereg zalet:

• Brak ruchomych części, co zwiększa niezawodność i trwałość
• Wyższa dokładność pomiaru, zwłaszcza przy niskich przepływach
• Minimalne straty ciśnienia
• Możliwość wykrywania przepływu dwukierunkowego
• Odporność na zanieczyszczenia w gazie

Na polskim rynku dostępne są przepływomierze ultradźwiękowe od takich producentów jak SICK, Honeywell czy Emerson. Szczególnie godne uwagi są modele:

SICK FLOWSIC500

Przepływomierz FLOWSIC500 wyróżnia się wyjątkowo kompaktową konstrukcją i może być stosowany w gospodarstwach domowych i małych przedsiębiorstwach. Oferuje dokładność pomiaru na poziomie ±0,5% i posiada wbudowany moduł komunikacyjny umożliwiający integrację z systemami zarządzania siecią.

Honeywell USM GT400

Model USM GT400 jest przeznaczony głównie dla przemysłu i dużych odbiorców gazu. Wyróżnia się bardzo wysoką dokładnością (±0,3%) i zaawansowaną diagnostyką, która umożliwia wykrywanie nieprawidłowości w składzie gazu. System jest również odporny na ekstremalne warunki pogodowe, co jest szczególnie ważne w polskim klimacie.

Termiczne przepływomierze masowe

Kolejną innowacyjną technologią są termiczne przepływomierze masowe, które mierzą przepływ gazu bezpośrednio w jednostkach masy, a nie objętości. To eliminuje konieczność stosowania dodatkowych urządzeń do kompensacji ciśnienia i temperatury.

Najbardziej zaawansowane modele dostępne na polskim rynku to:

Endress+Hauser t-mass A 150

Przepływomierz t-mass A 150 jest idealny dla instalacji o zmiennych parametrach przepływu. Oferuje dokładność na poziomie ±1,0% i dynamiczny zakres pomiarowy 100:1. Co więcej, jest odporny na wibracje i może pracować w trudnych warunkach przemysłowych.

Bronkhorst EL-FLOW Prestige

Seria EL-FLOW Prestige wyróżnia się najwyższą na rynku dokładnością (±0,5%) i stabilnością pomiaru. Przepływomierze te są szczególnie polecane dla laboratoriów i zakładów produkcyjnych, gdzie wymagana jest najwyższa precyzja.

Systemy zdalnego monitoringu i zarządzania

Nowoczesne technologie pomiarowe nie ograniczają się jedynie do fizycznych urządzeń. Równie ważne są systemy informatyczne umożliwiające zarządzanie danymi pomiarowymi. Na polskim rynku dostępne są zaawansowane platformy zarządzania, takie jak:

GasNet firmy Atrem

System GasNet został opracowany specjalnie z myślą o polskich warunkach i jest już wykorzystywany przez kilku dużych dystrybutorów gazu. Platforma umożliwia zdalne zarządzanie licznikami, monitorowanie przepływów w czasie rzeczywistym oraz wykrywanie potencjalnych nieszczelności.

Energy ICT Elster

Rozwiązanie Energy ICT łączy zarządzanie licznikami gazowymi i elektrycznymi w jednym systemie, co jest szczególnie korzystne dla przedsiębiorstw energetycznych obsługujących oba media. System oferuje zaawansowane funkcje analityczne i możliwość integracji z systemami bilingowymi.

Porównanie kosztów i zwrot z inwestycji

Przy wyborze technologii pomiarowej kluczowym czynnikiem są nie tylko możliwości techniczne, ale również koszty wdrożenia i oczekiwany zwrot z inwestycji. Nasze analizy wskazują, że:

• Inteligentne liczniki gazowe: początkowy koszt zakupu i instalacji jest ok. 3-4 razy wyższy niż w przypadku tradycyjnych liczników, jednak zwrot z inwestycji następuje już po 4-5 latach dzięki oszczędnościom na odczytach i lepszej kontroli zużycia
• Przepływomierze ultradźwiękowe: koszt zakupu jest ok. 5-6 razy wyższy niż tradycyjnych przepływomierzy, jednak ich żywotność jest nawet 3 razy dłuższa, co w długiej perspektywie prowadzi do oszczędności
• Termiczne przepływomierze masowe: najdroższe rozwiązanie, ale oferujące najlepszą dokładność i najniższe koszty eksploatacyjne, co jest szczególnie istotne przy dużych przepływach gazu

Przyszłość technologii pomiarowych

Obserwując trendy rozwoju technologii pomiarowych, możemy spodziewać się kilku istotnych kierunków rozwoju w najbliższych latach:

• Dalsze miniaturyzacja urządzeń pomiarowych przy jednoczesnym zwiększeniu ich dokładności
• Integracja sztucznej inteligencji do analizy danych pomiarowych i przewidywania awarii
• Rozwój technologii blockchain do zabezpieczania danych pomiarowych
• Powszechne wykorzystanie chmury obliczeniowej do przetwarzania i analizy danych z liczników
• Integracja pomiarów z systemami zarządzania energią w inteligentnych domach i budynkach

Podsumowanie

Nowoczesne technologie pomiarowe w sektorze gazowym oferują znacznie więcej niż tylko dokładniejsze pomiary. Umożliwiają zdalne monitorowanie, lepszą kontrolę zużycia oraz wykrywanie nieprawidłowości, co przekłada się na zwiększenie bezpieczeństwa i efektywności całej sieci.

Dla dystrybutorów gazu kluczowe znaczenie ma wybór technologii, która najlepiej odpowiada ich potrzebom i specyfice sieci. Dla gospodarstw domowych i małych przedsiębiorstw optymalnym rozwiązaniem są zazwyczaj inteligentne liczniki gazowe, podczas gdy dla dużych odbiorców przemysłowych lepszym wyborem mogą być zaawansowane przepływomierze ultradźwiękowe lub termiczne.

W Kompasie Gazowym będziemy na bieżąco śledzić rozwój technologii pomiarowych i informować o najnowszych rozwiązaniach dostępnych na polskim rynku.